Dijital Verilerin Geleceği: Ay Üzerinde Veri Yedekleme Projesi
Geçmişte, büyük uygarlıklar, kültürel miraslarını binlerce yıl sonrasına taşımak için taşlara ve kayalara yazılar yazmayı başardılar. Ancak kağıt ve kalemin icadıyla birlikte üretilen verilerin ömrü birkaç yüz yılı geçmezken, günümüz dijital çağında depolanan verilerin ortalama 10 yıl içinde erişilemez hale geldiğini gözlemliyoruz.
Örneğin, 20 yıl önce büyük bir heyecanla CD ve DVD’lere kaydedilen veriler, fotoğraflar ve videolar artık çoğu zaman erişim dışı kalıyor. Bugün bulut sistemlerine kaydettiğimiz veriler ise, bulut servisinin abonelik ücretini ödemeyi bıraktığımızda birkaç yıl içinde silinme riskiyle karşı karşıya kalıyor. Daha da kötüsü, eğer dünya üzerinde büyük felaketler yaşanırsa, medeniyetin altyapısını oluşturan teknolojik bilgiler, ansiklopediler, bankacılık kayıtları, tapu ve nüfus bilgileri ağır hasar alabilir; bu bilgilerin yedekleri bile kaybolabilir.
Bu tür durumlar karşısında kendini güvence altına almak isteyen kurumlar ve devletler için heyecan verici bir gelişme yaşanıyor. Ay üzerinde veri yedeklemesi yapmak amacıyla çalışan bir şirket ortaya çıktı. Böylece, dünyada herhangi bir felaket yaşanırsa, verilerin yedeği Ay’da güvenle saklanmış olacak.
Florida merkezli Lonestar Data Holdings, 2021 yılında Ay üzerinde veri yedekleme hizmeti sağlamak amacıyla kuruldu. Lonestar, 2021 ve 2022 yıllarında Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) dünyanın ilk yazılım tanımlı veri merkezini başarıyla test etti. Geçtiğimiz yıl ise Ay’ın yüzeyinde tam veri depolama testini gerçekleştirdi.
İlk Deneme 2024’te Yapıldı
IM-1 Odysseus Nova-C uzay aracının geçen Şubat ayında Ay’ın güney kutbuna inişinin ardından, şirket Ay’dan dünyaya efektif veri transferinin mümkün olduğunu kanıtlayan bir test gerçekleştirdi. Şirket, şu anda Ay’da sabit duracak bir veri merkezini Ay’a göndermek için çalışmalarını sürdürüyor. Bu sunucular, büyük finans kuruluşlarının ve dünya genelindeki yedekleme istasyonlarının yedeği olarak işlev görecek.
Bu hizmetin başlamasıyla birlikte, başka şirketlerin de Ay’a minik roketlerle sunucular indirip çalıştırmaya başladığını göreceğiz. Ancak öncelikle, şirketin NASA ve SpaceX ile uygun bir fiyata anlaşarak, Ay’a inecek SpaceX Athena aracına sunucular yerleştirmesi gerekiyor. Fakat Elon Musk, şu sıralar Ay’a değil, Mars’a gitmek için NASA ile çeşitli müzakerelerde bulunduğu için, bu planın hayata geçmesi 5-10 yıl daha sürebilir.
