Yünlü Mamutların Dönüşü: Bilim Dünyasında Yeni Bir Dönem
Yünlü mamutlar, çoğu insanın hayal gücünde yer eden, yaklaşık 10 bin yıl önce Buzul Çağı’nın sona ermesiyle birlikte ortadan kaybolmuş devasa yaratıklardır. Ancak, araştırmacılar hayvanların genetik bilgilerini kullanarak, bu yok olma hikayesini tersine çevirmeyi umut ediyor. Bilim insanları, yünlü mamut ve fillerden elde ettikleri genetik bilgiyi kullanarak “yünlü” fareler geliştirdiklerini duyurdular. Bu gelişme, nesli tükenmiş türlerin yeniden hayata döndürülmesi yolundaki ilk adım olarak değerlendiriliyor.
ABD merkezli biyoteknoloji şirketi Colossal Biosciences, Asya fillerini kullanarak mamutları yeniden türetebileceğini iddia ediyor. Şirket, bu hafta Yünlü Farenin doğuşunu açıkladı: “Yeni gen düzenleme tekniklerinden yararlanarak yünlü mamutlarla benzer özellikler taşıyan yeni bir fare türü.” Bu fareler, klasik gri-kahverengi tüyler yerine mamutun uzun ve yünlü tüylerine sahip. Ayrıca, bu farelerde mamutun son buzul çağında hayatta kalmasına yardımcı olan hızlandırılmış yağ metabolizması özellikleri de bulunuyor.
Colossal Biosciences, yedi geni aynı anda başarıyla değiştirerek, soyu tükenmiş yünlü mamutun temel fenotipleriyle uyumlu fareler geliştirdiğini belirtiyor. Araştırmacılar, mamutun tüylü kürkünü kodlayan yedi genin yanı sıra, kürke altın rengini veren bir gen ve lipit metabolizmasını yöneten başka bir geni de tanımladılar. Deney boyunca yaklaşık 250 embriyo üretildi ve bunlardan 38 fare yavrusu doğdu. Bu yavrular, mamutun altın, yünlü tüyleriyle dikkat çekiyor.
Şirketin CEO’su Ben Lamm, bu başarıyı “bir dönüm noktası” olarak nitelendiriyor ve mamutun soğuğa dayanıklılık özelliklerini canlı bir türe mühendislik yoluyla kazandırdıklarını ifade ediyor. Lamm, “Bu başarı bizi yünlü mamutu geri getirme hedefimize bir adım daha yaklaştırıyor.” diyor. Ayrıca, Dr. Beth Shapiro, “Colossal Yünlü Fare, en son genom düzenleme araçlarını kullanma yeteneğimizi sergiliyor.” düşüncesini paylaşıyor.
Soyu Tükenmiş Hayvanlar Yeniden Mi Doğacak?
Ekip, 3.500 ila 1.200.000 yıl önce yaşamış 59 mamut örneğinden alınan genleri kullanarak bu fareleri geliştirdi. Ortaya çıkan fareler, tarih öncesi çağlarda yaşamış mamutların çizimlerinde gördüğümüz türden uzun kahverengi tüylere sahip. Bu deney, daha gelişmiş çalışmaların başlangıcını temsil ediyor. Şirket, fareler üzerinde test ettikleri bu yöntemi Asya filleri üzerinde denemeyi planlıyor ve başarılı olurlarsa, ilk yünlü mamut yavrusunun 2028 yılının sonuna kadar doğmasını hedefliyor.
Ancak, bu konuda gelen yorumlar da çeşitli. Henüz bağımsız bilim insanları tarafından incelenmemiş olan bu çalışma, bazı tartışmaları beraberinde getiriyor. Asya fillerinin de soyu tükenme tehdidi altında olduğunu ve bu türler üzerinde deney yapmanın önünde etik ve bürokratik engeller bulunduğunu belirtmek gerekiyor. Ayrıca, bir mamutun geri gelmesi için sadece kürk ve yağ yapısından çok daha fazlasının gerekli olduğu vurgulanıyor. Yani, mamutun yeniden hayata dönebilmesi için düzinelerce farklı genin tasarlanması gerekiyor.
Bazı uzmanlar bu çalışmanın etkileyici olduğunu ve sağlık alanında da kullanılabileceği görüşünü savunurken, diğerleri ise şüpheci yaklaşıyor ve şu soruyu gündeme getiriyor: “Bir Asya filinin tüy yapısı değişirse, ya da soğuğa daha dayanıklı hale gelirse bu onu bir mamut yapar mı? Yoksa sadece Asya filini mi değiştirmiş olursunuz?” Bu konuda farklı görüşlerin varlığı, bilim dünyasında heyecan verici bir tartışma yaratıyor. Peki, sizin bu konu hakkındaki düşünceleriniz neler?
