Hazar Denizi’nde Oluşan Chigil-Deniz Adası
2023’ün başlarında Hazar Denizi’nde meydana gelen bir çamur volkanının patlaması, Azerbaycan kıyılarından yaklaşık 24 kilometre uzaklıkta yeni bir ada oluşturdu. Bu yeni kara parçasına “Chigil-Deniz” adı verildi. Ancak NASA’nın uydularından elde edilen verilere göre, bu ada kısa sürede erozyon nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış durumda.
NASA’nın Landsat 8 ve 9 uyduları, adanın oluşum sürecini ve sonrasındaki değişimleri kaydederek, bilim insanlarına önemli bir karşılaştırma imkanı sundu. Hazar Denizi’nin zemininde bulunan petrol yatakları ve çamur volkanları, bölgede çamur patlamalarının sıkça yaşanmasını sağlamakta; fakat bir denizin ortasında bu şekilde bir adanın doğması ve sonrasında hızlı bir şekilde erimesi, bilim dünyası için oldukça nadir bir durum.
Adelaide Üniversitesi’ne göre, Chigil-Deniz Adası ilk oluştuğunda yaklaşık 400 metre çapındaydı. Ancak, son bir ay içerisinde erozyon nedeniyle bu boyut neredeyse yarıya inmiş durumda ve ada yok olma sınırına geldi. Hazar Denizi ve çevresi, bu tür ilginç doğal oluşumların 300’den fazla örneğine ev sahipliği yapmaktadır.
- Bölgedeki volkanik patlamalar, 150 yılı aşkın bir süredir sistematik olarak kayıt altına alınıyor.
- 1861 yılında gerçekleşen bir patlama, sadece 87 metre çapında bir ada oluşturdu ve bu ada ertesi yıl erozyona uğradı.
- Nasa Earth Observatory’nin verilerine göre, bilinen en güçlü çamur volkanik patlaması 1950 yılında gerçekleşti ve bu patlama sonucunda 700 metre çapında dev bir ada ortaya çıktı.
Sonuç olarak, Chigil-Deniz Adası, Hazar Denizi’nde doğal süreçlerin ne denli etkileyici ve değişken olabileceğinin bir kanıtı olarak karşımıza çıkıyor. Bilim insanları, bu gibi olayları gözlemleyerek, doğanın dinamik yapısını daha iyi anlama fırsatı buluyorlar.