Soğan, mutfaklarımızın vazgeçilmez malzemelerinden biri olarak sıkça kullanılır. Neredeyse her tarifte karşımıza çıkan bu sebze, doğrarken gözlerde yanma ve sulanma gibi rahatsızlıklara neden olur. Yıllardır bu sorunu hafifletmek amacıyla çeşitli yöntemler denense de, Cornell Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, bu sorunun çözümünün düşündüğümüzden daha basit olabileceğini ortaya koydu.
Yapılan detaylı çalışmalar, soğan doğrarken kullanılan bıçakların keskinliği ve doğrama hızının göz yaşarmasıyla yakından ilişkili olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, keskin bir bıçak kullanmak ve dikkatli, yavaş hareketlerle doğrama yapmak, soğanın havaya yaydığı tahriş edici kimyasal maddelerin salınımını önemli ölçüde azaltabiliyor.
Kör Bıçaklar ve Kimyasal Salınımı
Göz yaşarmasına neden olan temel etken, soğanın doğranması sırasında açığa çıkan sin-propanetiyal-S-oksit adlı kimyasal. Bu madde, havaya karıştığında gözleri tahriş ederek sulanmaya neden olur. Çalışmada, farklı bıçak türleri ve kesme teknikleri kullanılarak çeşitli testler gerçekleştirildi. Elde edilen sonuçlar ise oldukça çarpıcıydı: Kör bıçaklar, soğan üzerinde fazla baskı uyguladıkları için iç katmanları sıkıştırıyor ve bu da sıvının geri sıçrayarak havaya karışmasına neden oluyor. Bu durum, kimyasal maddelerin gözle temasını kolaylaştırıyor. Öte yandan, çok keskin bir bıçak kullanımı, soğanın daha düzgün ve temiz kesilmesine olanak tanıyarak, salınımı azaltıyor.
Yavaş ve Kontrollü Kesmenin Gücü
İlginç bir şekilde, hızla doğramanın göz yaşarmasını engelleyeceği düşünülürken, yapılan araştırmalar bunun tam tersi olduğunu gösterdi. Yavaş ve sakin bir doğrama stili, kimyasal salınımını önemli ölçüde azaltıyor. Bu nedenle, soğan doğrarken acele etmeden, dikkatli ve kontrollü hareket etmek, gözleri tahriş eden maddelerin havaya yayılmasını engellemenin en etkili yolu olabilir.
Sonuç olarak, mutfakta sıklıkla karşılaşılan bu sorunun çözümü aslında oldukça basit: iyi bilenmiş, keskin ve uygun teknikle kullanılan bıçaklar ile dikkatli ve sabırlı doğrama. Bu küçük ama etkili değişiklikler sayesinde, artık buzlu suya koyma veya havalandırma cihazları gibi ek yöntemlere ihtiyaç kalmadan, daha konforlu ve sağlıklı bir pişirme deneyimi yaşanabilir. Görünen o ki, soğanla başa çıkmanın en etkili yolu, aslında elimizin altında, dikkat ve özenle saklı.